بل؛ اقتباسی از یک داستان کلاسیک مشهور (انیمه منتخب) - بهترین وبلاگ

به گزارش بهترین وبلاگ، مامورو هوسودا پیشتر در انیمه دختری که در زمان پرش می کرد به سراغ کار اقتباسی رفته بود، ولی کمتر کسی تصور می کرد او برای بل، آخرین کار خود، به سراغ اقتباس از دیو و دلبر، داستان کلاسیک مشهور گابریل-سوزان دو ویلنوو برود. این رمان اگرچه بارها در هالیوود و جاهای مختلف جهان مورد اقتباس قرار گرفته، ولی از نظر حال وهوا و جنس پیرنگ خیلی به انیمه های ژاپنی نمی خورد. البته مامورو هوسودا با این اقتباس درخشان خود نشان داد که ادعاها، و شاید بتوان گفت نگرانی های ما، کاملا بی اساس بوده است.

بل داستان یک دختر دانش آموز هفده ساله به نام سوزو است که مادر خود را از دست داده، با افسردگی شدیدی دست وپنجه نرم می نماید و همواره گوشه نشین و منزوی است. او همواره رویای خواننده شدن دارد. ولی مسائل شخصی و روحی حسابی بر او چیره شده اند و فرصتی برای پیشرفت پیش روی خود نمی بیند. اوضاع به همین صورت پیش می رود تا این که یک روز سوزو با یک جهان مجازی بزرگ به نام یو آشنا می گردد. او وارد آن می گردد و متوجه می گردد جمعیت بزرگی از مردم، با آواتارها و مشخصات ویژه خود، یک زندگی دوم را در این جهان مجازی آغاز نموده اند. سوزو هم تصمیم می گیرد با شخصیت یک خواننده به نام بل وارد این جهان مجازی گردد. اتفاقا به محبوبیت زیادی هم می رسد و همین او را با اتفاقات پیش بینی نشده ای روبرو می نماید.

هوسودا در کارهای قبلی خود علاقه زیادی داشت که اتفاقاتی غیرواقعی و باورنکردنی را وارد جهانی واقعی خودمان نمایند. او این بار راستا متفاوتی را در پیش گرفته و سعی نموده این دو جهان (واقعی و غیرواقعی) را از هم جدا کند. البته این دو جهان اگرچه جدا از هم هستند، ولی تاثیر زیادی روی هم می گذارند.

اقتباس هوسودا از دیو و دلبر در دل این جهان مجازی یو آغاز می گردد. جایی که بل با یک هیولای زمخت و نچسب به نام اژدها آشنا می گردد که تمام ساکنان یو از او متنفر هستند و همواره مورد غضب است. اما سوزو که خودش انسانی درد کشیده است، تصمیم می گیرد بیشتر با او آشنا گردد. یکی از نقاط قوت بل، همین احساسات پیچیده و چند لایه ای است که شخصیت های آن دارند. بیشتر آدم های داستان رنج کشیده هستند و خیلی خوب درد هم را می فهمند. یکی از نقاط اوج داستان جایی است که متوجه می شویم این دردهای روحی اژدها هستند که او را بی رحم تر و خطرناک تر می نمایند. در واقع، این جهان مجازی فرصتی شده تا این آدم های زخم خورده بتوانند درونی ترین عقده های فروخفته خود را ابراز نمایند.

این حجم از احساسات گرایی اگرچه یاری زیادی به دوام فیلم و تقویت حال وهوای آن نموده، ولی از طرفی به فیلم ضربه هایی هم زده است. همین تاکید بیش از حد روی احساسات، و ارائه دقیق همان احساساتی که مد نظر هوسودا بوده است، باعث شده که بل فرایند کندی داشته باشد. گویا هوسودا اصلا در ابتدا دوست داشته یک انیمه موزیکال بسازد، اما از آن جا که موزیکال ها در جهانی انیمه معمولا پیروزیت چندانی به دست نمی آورند، تصمیم گرفته کمی بار موسیقی آن را کمتر کند. ولی با این وجود باز هم صحنه های آوازخوانی زیادی در فیلم دیده می گردد.

البته این که انیمه سازها به قوانین مرسوم فیلمسازی بی توجه هستند و تجربه گرایی ها و ماجراجویی های خود را پیش می برند، به یک اصل ثابت در این صنعت تبدیل شده است. ولی مشکل بل این است که تا حد زیادی دوباره گویی می نماید. یعنی خیلی از حرف هایی که هوسودا در قالب دیالوگ ها و کنش و واکنش ها مطرح می نماید، دوباره به وسیله آوازخوانی های بل رویشان تاکید می نماید. اگر صحبت هایی که بل در ترانه های خود مطرح می نماید تازه و بکر بودند، مشکل چندانی به وجود نمی آمد. ولی سخت می گردد پنج، شش، یا حتی ده دقیقه ایستاد و موسیقی را گوش کرد که تقریبا همان حرف های بقیه فیلم را می زند. البته از حق نگذریم هم خود موسیقی ها و هم جلوه های بصری که برای آن ها انتخاب شده، بی نظیر و ماهرانه هستند. مخصوصا آن اجرای پایانی بل در جهان مجازی یو احتمالا یکی از بزرگ ترین دستاوردهای هوسودا و تیمش به عنوان انیمه ساز باشد.

یک جنبه دیگر بل که مورد توجه زیادی نهاده شده است، به کارگیری متاورس با ابرجهان است که یکی دو سالی است به بحث اصلی محافل هنری و فعال در حوزه فناوری تبدیل شده است. ابرجهان در اصل به جهان مجازی گفته می گردد که در قالب اینترنت یا بازی های ویدئویی به مخاطبان ارائه می گردد و آن ها می توانند با انتخاب یک آواتار یا کالبد مجازی، یک زندگی دوم را در این جهان آغاز نمایند. ابرجهان هواداران و مخالفان زیادی دارد. عده ای معتقدند چنین جهانی باعث دور شدن افراد از واقعیت زندگی روزمره خود می گردد. موافقان هم معتقدند این جهان می تواند فرصتی برای شکوفایی و خودنمایی افرادی باشد که در جهانی واقعی فرصت چندانی برای ابراز وجود نداشته اند.

با نگاهی به فیلم بل می توان متوجه شد که مامورو هوسودا تقریبا نگاه مثبتی به این قضیه دارد. هم بل و هم اژدها، به واسطه جهان مجازی یو است که فرصتی برای آرامش پیدا می نمایند. آن ها بعلاوه به وسیله همین جهان با یک دیگر آشنا می شوند و به هم یاری می نمایند. اگرچه اژدها در جهانی یو دشمنان زیادی دارد، آدم های ظاهربینی که همه چیز را در تجمل و زرق و برق یو خلاصه می نمایند، ولی حتی این جا هم هوسودا نگاه مثبت و امیدوارانه خود را حفظ می نماید. بل با آهنگ خود پیروز می گردد روی تمام ساکنان یو اثر بگذارد و آن ها را با خود همراه کند.

ولی یک نکته مهم وجود دارد که هوسودا در اواخر فیلم رو می نماید. وقتی سوزو به هویت واقعی اژدها در جهانی واقعی پی می برد، از جهان مجازی خارج می گردد و تصمیم می گیرد بقیه تکاپوهای خود را در جهانی واقعی طی کند. او عزم خود را جزم می نماید که انسان واقعی پشت اژدها را پیدا نموده و او را از زندگی تلخش نشان می دهد. به نظر می آید تا حدودی می توان به نظر هوسودا درباره فراجهان یا متاورس پی برد. او معتقد است این جهان باید محلی باشد برای انسان های واقعی که مدتی در آن بیاسایند و بتوانند خود را برای حضور دوباره در جهان واقعی آشنا نمایند. اگر آدم ها تمام زندگی خود را در همین هویت مجازی خلاصه نمایند، با یک مشکل خطرناک روبرو خواهیم بود. شاید به همین علت است که سوزو در اواخر فیلم به یک باره از هویت بل خارج می گردد و در قالب هویت واقعی خودش (سوزو)، آغاز به آوازخوانی می نماید.

بل از همان زمان اکران نخست خود در جشنواره کن، تا اکران های عمومی بعدی، همواره مورد تحسین نهاده شد. در جشنواره کن که مورد تحسین منتقدان نهاده شد و تماشاگران چهارده دقیقه به صورت ایستاده تشویقش کردند. در اکران عمومی هم به سومین فیلم پرفروش برتر سال سینمای ژاپن تبدیل شد و در مجموع 63.8 میلیون دلار فروش داشت. فیلم در جوائز آموزشگاه فیلم ژاپن نامزد برترین انیمیشن سال شد، ولی متاسفانه به جایزه اصلی نرسید. بل در وبسایت آی ام دی بی امتیاز 7.3 از 10، و در وبسایت راتن تمیتوز امتیاز فوق العاده 95 از 100 را دارد.